รายงานชิ้นที่ 2
ให้นักเรียนค้นคว้าในเรื่องต่อไปนี้ แล้วตอบลงในบล็อกของนักเรียน
1. กฎหมาย คืออะไร?
คำจำกัดความของ “กฎหมาย” หมายถึงคำสั่งหรือข้อบังคับความประพฤติของมนุษย์ ซึ่งผู้มีอำนาจสูงสุด หรือรัฏฐาธิปัตย์เป็นผู้บัญญัติขึ้นผู้ใดฝ่าฝืน มีสภาพบังคับ
2. ลักษณะสำคัญของกฎหมาย มีอะไรบ้าง?
1.ต้องเป็นคำสั่งหรือข้อบังคับของผู้้มีอำนาจในรัฐ (รัฐาธิปัติย์)
2.ต้องเป็นข้อบังคับใช้บังคับพลเมือง (บังคับสมาชิกของสังคมนั้นๆ)
3.ต้องบังคับทั่วไป คือ บังคับกับคนทุกคนที่อยู่ในราชอาณาจักร
4.ต้องมีโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตาม
2.ต้องเป็นข้อบังคับใช้บังคับพลเมือง (บังคับสมาชิกของสังคมนั้นๆ)
3.ต้องบังคับทั่วไป คือ บังคับกับคนทุกคนที่อยู่ในราชอาณาจักร
4.ต้องมีโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตาม
3. กฎหมายมีความสำคัญหรือมีประโยชน์อย่างไร?
ความสำคัญ
1.กฎหมายสร้างความเป็นระเบียบเรียบร้อยแก่สังคมและประเทศชาติ
2.การบริหารราชการแผ่นดิน และ การปกครองบ้านเมืองเป็นไปด้วยความเรียบร้อย
3.สังคมจะสงบสุขเมื่อทุกคนปฏิบัติตามกฎหมาย
4.กฎหมายสร้างความเท่าเทียมในความเป็นมนุษย์
5.กฎหมายเป็นกฎเกณฑ์ที่สำคัญเพื่อก่อให้เกิดความยุติธรรม
4. การแบ่งประเภทของกฎหมาย
มีการแบ่งตามหลักเกณฑ์ใดบ้าง?
เกณฑ์การแบ่งประเภทของกฎหมาย
- หากใช้เกณฑ์แบ่งโดยใช้แหล่งกำเนิด แบ่งได้ 2 ประเภท
+กฎหมายภายใน
+กฎหมายภายนอก
นอกจากนี้กฎหมายภายในสามารถแบ่งออกได้อีกโดยมีเกณฑ์สำคัญได้แก่
เนื้อหา >>> กฎหมายลายลักษณ์อักษร
>>> กฎหมายไม่เป็นลายลักษณ์
สภาพบังคับ >>> กฎหมายอาญา
>>> กฎหมายแพ่ง
ลักษณะการใช้ >>> กฎหมายสารบัญญัติ
>>> กฎหมายวิธีสบัญญัติ
ฐานะและความสัมพันธ์ >>> กฎหมายมหาชน
รัฐ/ปปช. >>> กฎหมายเอกชน
นอกจากนี้กฎหมายภายนอกได้แก่ กฎหมายระหว่างประเทศ
- แบ่งตามลักษณะของฐานะและความสัมพันธ์ เช่น
1.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมือง (รัฐ : รัฐ)
2.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล (บุคคล : รัฐ)
3.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาญา (ระหว่างรัฐ : ถ้อยทีถ้อยปฏิบัติปราบปรามอาชญากรรมส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน)
5. ให้นักเรียนเขียน ศักดิ์
หรือลำดับชั้นของกฎหมาย เรียงจากสูงไปหาต่ำ?
1.รัฐธรรมนูญ
2.พระราชบัญญัติ ประมวลกฎหมาย พระราชกำหนด พระบรมราชโองการ
3.พระราชกฤษฎีกา
4.กฎกระทรวง
5.เทศบัญญัติ
6. ที่มาของกฎหมายในระบบ Civil Law มีอะไรบ้าง?
เป็นระบบที่สืบทอดมาจากกฎหมายโรมัน ซึ่งให้ความสำคัญกับตัวบทกฎหมายที่บัญญัติขึ้นใช้โดยถูกต้องตามกระบวนการ บัญญัติกฎหมาย ดังนั้นที่มาประการสำคัญของระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร ก็คือกฎหมายที่มีการบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งอาจมีหลายลักษณะด้วยกัน เช่น รัฐธรรมนูญ ประมวลกฎหมาย พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง เป็นต้น
ระบบคอมมอนลอร์เป็นระบบกฎหมายที่พัฒนาขึ้นในประเทศอังกฤษตั้งแต่อดีตกาล ซึ่งในสมัยนั้นการใช้กฎหมายในประเทศอังกฤษได้รับอิทธิพลจากกฎหมายโรมันเพียงเล็กน้อย โดยกฎหมายที่ใช้บังคับก็คือ กฎหมายจารีตประเพณีของท้องถิ่นต่าง ๆ ของกลุ่มชนเป็นจำนวนมากที่มีภูมิลิเนาอยู่เขตพื้นที่ประเทศอังกฤษกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปและมีจารีตประเพณี กฎเกณฑ์กำหนดวิถีชีวิตของสมาชิกในกลุ่มของตน ทำให้จารีตประเพณีมีลักษณะที่หลากหลายและขาดเอกภาพ จนกระทั่งมีการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทราชย์ภายใต้การปกครองของ “กษัตริย์” ที่มีอำนาจสูงสุดเด็ดขาด มีการจัดระบบการปกครองเสียใหม่ ในรูปการครองที่ดิน อันเป็นการเสริมให้พระมหากษัตริย์มีพระราชอำนาจเหนือศักดินาอื่นๆ เเละได้ตั้งตัวแทนของกษัตริย์ในลักษณะของศาลที่เดินทางไปตัดสินคดีในท้องถิ่นต่าง ๆ เรียกว่า “ศาลหลวง” ( Royal Corut ) วิธีการพิจารณาวินิจฉัยของศาลหลวงนั้นมี 2 วิธี
8. ระบบกฎหมายในปัจจุบันมีกี่ระบบ ระบบใดบ้าง?
2 ระบบ ได้แก่
คือ 1.ระบบCommon Law (ระบบกฎหมายจารีตประเพณี) คือ ระบบกฎหมายที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร
2.ระบบCivil Law คือ ระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร
9. ประเทศไทย เป็นประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายใด?
ประเทศไทย ใช้ระบบกฎหมายCivil law หรือเรียกว่าระบบประมวลกฎหมาย หรือระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร
10. องค์ประกอบสำคัญของ "รัฐ" มีอะไรบ้าง?
องค์ประกอบสำคัญของรัฐ มี 4 ประการ คือ
1. ประชากร รัฐทุกรัฐจะต้องมีประชากรจำนวนหนึ่งซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีจุดมุ่งหมายและมีประโยชน์ร่วมกัน จำนวนประชากรของแต่ละรัฐอาจมีมากน้อยแตกต่างกันไป ที่สำคัญคือ จะต้องมีประชากรดำรงชีพอยู่ภายในขอบเขตของรัฐนั้น
2. ดินแดน รัฐต้องมีดินแดนอันแน่นอนของรัฐนั้น กล่าวคือ มีเส้นเขตแดนเป็นที่ยอมรับของนานาประเทศทั้งโดยข้อเท็จจริงและโดยสนธิสัญญา ทั้งนี้รวมถึงพื้นดิน พื้นน้ำและพื้นอากาศ
3. อำนาจอธิปไตย อำนาจอธิปไตย คือ อำนาจรัฐ หมายถึง อำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศ ทำให้รัฐสามารถดำเนินการทั้งในส่วนที่เกี่ยวกับการปกครองภายในและภายนอก
4. รัฐบาล รัฐบาลคือ องค์กรหรือหน่วยงานที่ดำเนินงานของรัฐในการปกครองประเทศ รัฐบาลเป็นผู้ทำหน้าที่สาธารณะสนองเจตนารมย์ของสาธารณชนในรัฐ เพื่อรักษาผลประโยชน์ของประชาชนและป้องกันการรุกรานจากรัฐอื่น รัฐบาลเป็นองค์กรทางการเมืองที่ขาดไม่ได้ของรัฐ